Қазақстандықтардың жалақысы Орталық Азияда ең жоғары деңгейде
ТМД-ның Мемлекеттік статистика комитетінің мәліметтері бойынша, 2024 жылғы қыркүйек айында Қазақстандағы орташа номиналды жалақы 817,2 АҚШ долларын құрады, бұл Өзбекстандағы ($437,8) және Қырғызстандағы ($411,2) көрсеткіштерден шамамен екі есе көп. Тәжікстанда бұл көрсеткіш бар болғаны 242,8 АҚШ долларын құраған, бұл Өзбекстаннан 3,4 есе аз, деп хабарлайды QZ News.
Ranking аналитиктері Қазақстанда ең төменгі жалақы да жоғары екенін атап өтеді. Өткен жылы ол 85 мың теңгені ($181,1) құраған. Орталық Азия елдерінде бұл көрсеткіштер айтарлықтай төмен болды: Өзбекстанда — $89,4, Тәжікстанда — $54,9, Қырғызстанда — $28,3.
Түркменстанда ең төменгі жалақының доллармен есептегенде жоғары болуы мүмкін ($402,9), бірақ бұл ақпарат даулы.
Тәжікстанда бір жылда жалақының айтарлықтай өсуі байқалған: номиналды жалақы 24,9%-ға, ал нақты жалақы 21,1%-ға артқан. Бұл Орталық Азиядағы ең жоғары өсу қарқыны. Қазақстанда, Қырғызстанда және Өзбекстанда өсім азырақ болды.
Инфляция да тұтыну қабілетіне әсер етеді. 2024 жылы Қазақстанда бағаның өсуі 6,6%-ды құрады, Өзбекстанда — 7,7%, Қырғызстанда — 4,2%, Тәжікстанда — 3,2%.
Орталық Азиядағы ең жоғары жалақылар қаржы және сақтандыру салаларында байқалады. Қазақстанда осы салалардағы жұмысшылардың орташа табысы 1,7 мың АҚШ долларынан асады, ал Тәжікстанда бұл көрсеткіш шамамен 561,9 долларды құрайды. Өзбекстан мен Қырғызстанда да IT және қаржы секторында жоғары жалақылар байқалады.
Ең төменгі жалақы байқалатын салалар — білім беру, денсаулық сақтау, агроөнеркәсіптік кешен және коммуналдық шаруашылық. Өмір сүру құнының салыстырмалы түрде төмен болуына қарамастан, Орталық Азия елдеріндегі жалақылардың сатып алу қабілеті Еуропа мен АҚШ-қа қарағанда айтарлықтай төмен. Мысалы, Өзбекстанда сатып алу қабілетінің индексі 44,5-ті, ал Қырғызстанда — Нью-Йоркке қарағанда 65%-ға төмен.
Қазақстан аймақтағы жалақы деңгейі бойынша көшбасшы болып қала береді, алайда жоғары инфляция олардың нақты құнын төмендетеді. Ал аймақтың қалған елдерінде табыс өсімі аз байқалады, бұл әлеуметтік-экономикалық айырмашылықтарды күшейтеді.