Су тасқыны – 2025: Петропавл әкімі қаладағы саяжай иелерімен кездесті
Петропавл әкімі Серік Мұхамедиев саяжай қоғамдастықтарының төрағаларымен кездесіп, оларды толғандыратын мәселелерді тағы бір рет талқылап, түсіндіру жұмыстарын жүргізді, деп хабарлайды QZ News.
Өткен жылдан бері Петропавл қаласында және Солтүстік Қазақстан облысының аудандарында көктемгі су тасқынының алдын алу бойынша ауқымды жұмыстар жүргізілуде. Облыс орталығында қолданыстағы бөгеттер мен топырақ үйінділері нығайтылып, қайта жөнделді, олардың биіктігі 2024 жылғы су тасқыны ескеріле отырып есептелген деңгейге жеткізілді. Осы жұмыстардың нәтижесінде Ой қала және Кожевенный шағын аудандарында су басу қаупі жойылды.
Қазіргі уақытта Сергеев су қоймасындағы су деңгейі көтерілуде. Қауіпті аймақта Заречный ауылы мен өзен жағасындағы саяжай телімдері бар. Су тасқыны кезінде су торабында жоспарлы су тасу орын алып, ауылдың бір бөлігіне су жайылады. Осы жағдайды ескере отырып, қала әкімдігі Заречный кентіндегі жеке тұрғын үй құрылысы (ЖТҚ) тұрғындарын көшіру және әлеуметтік нысандарды басқа жерге орналастыру туралы шешім қабылдады.
«Қалада 107 саяжай қоғамдастығы 28 мың саяжай үйі бар, олардың 7,5 мыңы Есіл өзенінің жағасында орналасқан. Егер су тасқыны қатты болса, алдымен осы үйлер су астында қалады. Кеңес заманында бұл жер телімдері бау-бақша шаруашылығына арналған, тұрақты тұру үшін берілмеген. Заң бойынша саяжай үйлерінің жалпы ауданы 25 шаршы метрден аспауы керек. Сонымен қатар, саяжай үйін салу кезінде оның жобасын әкімдікпен келісу қажет, әйтпесе ол заңсыз құрылыс болып саналады. Қайталап айтамын, саяжай үйлері тек уақытша немесе маусымдық тұруға арналған, өйткені олар «ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіруге арналған құрылыс» болып есептеледі. Бұл – тұрақты тұрғын үй емес, сондықтан заң бойынша оған өтемақы қарастырылмаған. Бұл жерлердің су басу қаупі жоғары екенін біле тұра, кейбір тұрғындар 100 және одан да көп шаршы метрлік коттедждер салып алған, алайда оларда қажетті рұқсат құжаттары жоқ», – деді Петропавл әкімі Серік Мұхамедиев.
Өткен жылы Үкіметтің қаулысымен бір реттік әлеуметтік көмек көрсету туралы шешім қабылданып, оның ішінде саяжай иелері де қамтылды. 5 мыңға жуық саяжай иесі 369 200 теңге (100 АЕК) көлемінде өтемақы алды. Сондай-ақ, қайырымдылық қорларының қолдауымен саяжайы жалғыз баспанасы ретінде танылған 92 азаматқа жөндеу жұмыстарын жүргізу үшін қаржылай көмек көрсетілді.
Қала әкімінің түсіндіруінше, заңнамада «жалғыз баспана» немесе «су тасқыны кезінде саяжай иелеріне көмек көрсету» деген түсінік жоқ. Сондықтан биыл су басқан саяжайлар үшін қаржылай немесе басқа да өтемақы төлеу қарастырылмаған.
Әкімнің айтуынша, саяжай мүлкінің сақталуына тек меншік иелері жауап береді. Қала әкімдігі тарапынан эвакуациялық пункттер, уақытша мүлік сақтау қоймалары және мүлікті тасымалдау үшін көмек қарастырылған.
«Өткен жылы «Искра» саяжай қауымдастығында 40-қа жуық үй жалғыз баспана ретінде танылды. Осыған байланысты материалдық көмек көрсетілді. Соған қарамастан, кейбір меншік иелері өз ғимараттарын тұрғын үй ретінде заңдастыруды және жаңа баспана беруді талап етуде. Қолданыстағы заңнамаға сәйкес, бұл мүмкін емес», – деп түсіндірді әкім.
Қазіргі уақытта Петропавлда тұрғын үй кезегінде 15 мыңнан астам адам тұр. Олардың 8 мыңы – әлеуметтік осал топ өкілдері. Көпшілігі баспана кезегінде 10-15 жылдан астам уақыт бойы тұр. Саяжай иелері кезекте тұрған азаматтардан бұрын тұрғын үй ала алмайды, сондықтан оларға қолданыстағы заңнамаға сәйкес кезекке тұру немесе «Отбасы банк» арқылы жеңілдетілген бағдарламаларға қатысу ұсынылды.
Сондай-ақ, қала басшысы өзен жағасындағы шағын аудандарда – Ойқала, Кожевенный және Заречныйда болашақта жеке тұрғын үй құрылысына рұқсат берілмейтінін хабарлады. Бұл аумақтар тек саябақтар, скверлер және жеңіл салынатын спорт нысандары үшін пайдаланылатын болады. Сонымен қатар, мемлекеттік органдар Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісіне ауқымды құрылысқа тыйым салу үшін санитарлық аймақты 1000 метр қашықтықта шектеу жөнінде ұсыныс енгізді.
