23 қаңтарда Дүниежүзілік Бәліш күні аталып өтіледі
Бәліш— бір ғана мәдениетке тиесілі тағам емес. Әр елде қамыр мен қоспасын дайындау және пісіру әдістері бойынша көптеген рецептер бар. Бұл тағам соншалықты танымал тіпті оның құрметіне ол құрметіне Дүниежүзілік Бәліш күні белгіленген, деп хабарлайды QZ News yamal-media.ru сілтеме жасап.
Дүниежүзілік Бәліш күні 23 қаңтарда атап өтіледі. Бұл мереке халықаралық мәртебеге ие болғанымен, ресми мереке емес. Бұл дәстүрдің АҚШ-та пайда болғаны туралы айтылады.
Бір нұсқа бойынша, 1975 жылы мұғалім Чарли Папазян оқушыларына 23 қаңтарда өз туған күнін бәліштер ұлттық күні ретінде атап өтетінін хабарлаған. 1986 жылы Америкалық Бәліштер Кеңесі құрылып, оның мүшелері «АҚШ-тың бәліштер саласындағы мұрасын сақтап, бәліштерге деген америкалық сүйіспеншілікті насихаттауды» мақсат еткен. 1995 жылдан бастап ұлттық чемпионаттар өткізіліп, онда әуесқойлар мен мамандар 16 категория бойынша пісірген тағамдарымен сынға түседі: «Отбасылық өрік», «Отбасылық шие», «Премиум жидек», «Премиум көкжидек», «Гурмандар үшін жаңғақ» және басқалар. 2023 жылы жеңімпаз болып бір супермаркет ұсынған «Вишенка» шие бәліші танылды.
Көптеген халықтардың мәдениетінде бәліштердің ерекше және қайталанбас рецептері бар. Орыс, осетин, француздық киш және тарт, немістің өрік бәліші, арабтың мартабак бәліші кеңінен танымал.
Ең танымал бәліштер:
- курник — тауық және картоппен дайындалатын бәліш;
- расстегай — әртүрлі қоспамен дайындалған ашық бәліштер;
- ватрушка — үсті ашық ішінде қоспасы бар жұқа нан;
- сібір бәліші — муксу бар балықтан жасалған бәліш;
- творожник (сырник) — сүзбе бәліші;
- сочень— іші толтырылған екіге бүктелген жұқа нан;
- шанежка — картоп, ет, балық, саңырауқұлақ немесе джемнен дайындалған бәліш;
- слойка — қантпен дайындалған бәліш.
Бәліштерді Германияда да жақсы көреді: әлемге әйгілі штрудель — алма, мейіз және даршын қосылған рулет тәрізді бәліш. Сонымен қатар, осетин бәліштері де танымал, олар жұқа қамырмен және іші қоспамен дайындалады. Қалың қамыр бәліш иесі тәжірибесі жетіспейтінін көрсетеді.
Мартабак — араб елдерінің дәстүрлі тағамы. Өткен ғасырда ол Таяу Шығыстан Азия елдеріне жетіп бұл бәліш танымал болды. Бүгінде оны сол елдер өз ұлттық тағамы ретінде қабылдайды.
Францияда киш пісіруді ұнатады. Бұл тәтті емес қамырдан дайындалған үсті ашық бәліш. Оның құрамына ысталған балық және сүт өнімдері кіреді. Ішінде пияз конфитюр мен ащы ірімшік болуы мүмкін.