Айыртау ауданындағы Құлшынбай шоқысының сырлары
Айыртау ауданында орналасқан Құлшынбай төбесінің сырларын білетіндер кемде-кем. Бұл жерде Қарасай мен Ағынтай батырлардың мазары орналасқан. Облыс орталығы мен Айыртау ауданы арасын бірнеше сағаттық жол бөледі. Мұндай сапарға кез келген адам дайын емес. Дегенмен, біз сізге мұндай қадамға баруға кеңес береміз. Себебін QZ MEDIA тілшісі айтып береді.
Биіктігі 16 метр болатын Құлшынбай төбесіндегі зәулім мемориалдық кешен туристерді қызықтырады. Ол 1999 жылы ашылды. Мұнда тек қазақстандықтар ғана емес, шетелдік қонақтар да келеді.
Неліктен кешен дәл осы жерде орын тепкен? Себебі, бұл жерде атақты Қарасай мен Ағынтай батырлар жерленген. Басқа да жауынгерлер осы жерде жатыр. Археологтар қазба жұмыстары кезінде бойы 2 метр болатын батырдың денесін тапты! Қылышы мен сауыт-сайманы бірге жерленіпті.
Композициялық тұрғыдан кешен қағандардың көне түркі штабтарының дәстүрін бейнелі түрде дамытады. Ол өзінің негізгі осімен Меккеге бағытталған. Кірпіш қоршаумен қоршалған шеңбер екі мұнарамен ерекшеленген. Кіреберіс кесенелердің алдындағы дұға мен құрбандық шалуға арналған жерге апарады. Учаскенің бұрыштарында батырлардың жауынгерлік ерлігін көрсететін металл профильден жасалған айқасқан найзалар орнатылған. Шеңбердің ортасында екі ұлы батырдың кесенесі орналасқан, олар Солтүстік Қазақстанға тән эллипсоид пішінінде жасалған. Олардың алдында кесенелерді символдық және сәулеттік тұрғыдан біріктіретін конус тәрізді шағын мешіт орналасқан.
Мазарлардың ортасында шағын зал бар, оның қабырғаларында батырлардың ерліктері туралы үш тілде мәтіндер қашалып жазылған.
Мазарлардың үстіңгі бөлігіндегі көлемдер керамикалық шыныланған, керамика элементтерімен көмкерілген және алты миллиметрлік қисық шыныдан тұратын күмбездермен толықтырылған. Кесенелердің есіктері металдан жасалған. Оларда Құран сүрелері ойылған.
Ішкі безендіруде керамикалық кірпіш, Құрт және Құрдай граниті пайдаланылған. Көне түркілердің құлпытас пен қойтас орнату дәстүрін жалғастыратын құлпытастар авторлардың өрнектері бойынша жылтыратылған қызыл Құрдай гранитінен жасалған. Әр құлпытаста шырақ бар, оны жағу арқылы келушілер аруақтарға жүгініп, көмек сұрай алады. Аумақтағы басқа да қорымдар тратуарлармен қоршалған, ал сыртындағылары аласа соғылған темір қоршаумен қоршалған.
Мемориалдың барлық негізгі құрылымдары итальяндық технология бойынша керамикалық кірпіштен жасалған. Кешеннің алдындағы алаң табиғи таспен салынған, демалуға арналған орындықтар бар. Сондай-ақ, шойын технологиясы бойынша жасалған сөрелерде шамдар орнатылған. Сәулет жоспары бойынша кесенелердің биіктігі 16 м, мешіттің биіктігі 12 м; жоспардағы құрылымның өлшемдері 19 × 13,5 м; қоршау шеңберінің диаметрі 27 м.
Қарасай мен Ағынтай батырлар мемориалдық кешені ашылғаннан бері зират ету мен экскурсияға арналған орынға айналды. Мұнда келушілердің барлығы кешен тарихымен таныса алады. Осы мақсатта кесененің тарихымен таныс жан жақын жерде тұрады. Айта кетейік, мұнде келушілер үшін қонақ үйлер де бар.
