Демалыс қымбаттауы мүмкін: ҚР Мемкіріс комитеті туроператорларға жолданған салықтық хабарламаларды түсіндірді
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік кірістер комитеті (МКК) туроператорларға жолданған салықтық хабарламалар туралы мәлімдеме жасады. Олардың мәліметінше, соңғы бес жылда қазақстандық туркомпаниялар шетелге шамамен 1 трлн теңге аударған, деп хабарлайды QZ News NUR.KZ-ке сілтеме жасап.
Бұған дейін отандық туроператорлардан МКК шетелге шығу туризмі бойынша салық төлеу туралы хабарламалар алған еді. Туристік қауымдастықтың пікірінше, бұл хабарламаларда салық салу талаптары қате түсіндірілген. Комитет туроператорлар шетелдік серіктестерге төлеген қаражаттан 20% мөлшерінде корпоративтік табыс салығын (КТС) төлеуі тиіс деп есептейді, яғни бұл сомалар шетелдік кіріс ретінде қарастырылған.
Алайда Қазақстандық туристік қауымдастық бұл талаптарды қате деп санайды, себебі туроператорлар шетелде көрсетілетін қызметтерге ақы төлейді және тәуелді агент болып табылмайды. Туркомпаниялар бұл жағдай олардың банкрот болуына және турлардың 20–32%-ға қымбаттауына әкелуі мүмкін деп алаңдайды, бұл өз кезегінде қазақстандықтар үшін демалыстың қолжетімділігін төмендетеді.
Комитеттің мәліметінше, 2024 жылғы 1 қаңтардан бастап МКК валюта бақылау органы мәртебесін алған. Бұл оларға Ұлттық банктің ақпараттық жүйелеріне қол жеткізуге мүмкіндік беріп, салық бақылауын күшейтті.
Бұл өкілеттіктер экспорт-импорт операциялары мен елден тысқары аумаққа жасалған қолма-қол емес төлемдерге мониторинг жүргізуге, сондай-ақ осы деректерді салықтық бақылауда қолдануға жол ашты.
«Аталған валюта бақылауы аясында шекара асып жасалған төлемдерге жүргізілген талдау нәтижесінде, соңғы бес жылда туристік компаниялар шетелге шамамен 1 трлн теңге аударғаны анықталды. Алайда бұл сомалар 101.04 нысанындағы салықтық есептілікте көрсетілмеген. Бұл – салық бұзушылығы емес, тек шетелдік кірістерге қатысты ақпарат. Бұл қаражат қазақстандық туркомпаниялардың кірісі ретінде есептелмейді.
Сонымен қатар, 18 мыңнан астам өзге салық агенті шетелдік серіктестерге жасалған төлемдер туралы ақпаратты 101.04 нысанында көрсетті. Осыған байланысты салық сомасы ұсынылған құжаттар зерттелгеннен кейін ғана анықталады», – делінген Комитет хабарламасында.
Жалпы жыл басынан бері камералдық бақылау нәтижесінде 100 мыңнан астам салықтық хабарлама жолданған. Туризм саласындағы компанияларға 59 салық агентіне қатысты 148 хабарлама жолданды. Олардың кейбірінде тәуелді агент белгілері анықталған.
«Салық заңнамасы салық төлеушілерге екі нұсқаны ұсынады:
Егер айырмашылықпен келіссе – қосымша салық декларациясын тапсыру.
Егер келіспесе – салық органдарына жазбаша түсініктеме жолдау. Осы екі шарттың біреуі орындалған жағдайда, хабарлама орындалды деп есептеледі. Алайда, 59 салық агентінің ішінде 27-сі 74 хабарлама бойынша ешқандай түсініктеме берген жоқ», – деп мәлімдеді Комитет.
Сондай-ақ, ұсынылған құжаттар негізінде кейбір шарттар бойынша қазақстандық туркомпаниялар шетелдік серіктестердің атынан және есебінен әрекет еткендігі анықталған. Комитеттің мәліметінше, бұл – олардың шетелдік серіктестерге тәуелді екенін көрсетеді.
Айта кету керек, шетелдік компанияның Қазақстан аумағында тұрақты мекеме арқылы кәсіпкерлік қызмет жүргізуі – жаңа тәжірибе емес. Қазіргі таңда елде 3 700 шетелдік тұрақты мекеме жұмыс істейді.
Комитет, сонымен қатар, құжат тапсырған салық агенттерге талдау жүргізілгенін хабарлады. Нәтижесінде 59 агенттің 41-і бойынша айырмашылықтар расталмаған.
«Салықтық бақылаудың күшеюі – мемлекет тарапынан кәсіпкерлік қызметтің ашықтығы мен әділетті салық салуға ұмтылысының дәлелі. Шетелдік серіктестермен жұмыс істейтін компаниялар өз қызметін салық заңнамасына сай жүргізуге ерекше назар аударуы тиіс. Бұл оларға тәуекелдер мен айыппұлдардан аулақ болуға мүмкіндік береді», – деп қорытындылады Комитет.