«Таразыны тексеру»: Базарларда жаңа күшейту талқыланып жатыр
Еліміздегі барлық сауда орындары таразыларын міндетті түрде тексеруден өткізулері керек. Бұл – Сауда министрлігінің бұйрығы. Қазір бұл шара дүкендер мен базарларда қызу талқылануда. Сатушылар қатайтудың не үшін қажет екенін түсінбеуде, деп хабарлайды QZ MEDIA тілшісі КТК-ға сілтеме жасап.
Клиент үшін күресте таразыдан алдау дегенді базардағылар әлдеқашан ұмытып кеткен, өйткені алданған клиент өзге сатушыға барады. Сондай-ақ, олар қажет болған жағдайда таразыдан кемшілік тауып алады деп күдіктенеді.
Таразышы Сергей Акименко – сауда дәстүрінің нағыз сақтаушысы. Оның мамандығы бүгінде сирек кездеседі. Петропавлда таразылардың тұтынушыларды алдамауын кәсіби түрде қадағалайтын таразышы бар бір ғана базар қалды. Сергейдің шаруашылығында 22 бірлік таразы бар. Енді таразыларды тексеру міндетті болды деген жаңалық маманды таң қалдырыпты.
«Жыл сайын гір тастары мен таразыларды тексереміз. Бұл мемлекеттік стандартқа апарылып, тексеріледі. Егер бәрі жақсы болса, олар таразы мен гір тасқа сынақтан өткенін білдіретін жаңа мөр басады. Жыл сайын осылай болады», – дейді таразышы Сергей Акименко.
Сатушылар сатып алушыларды алдамайтындарына сендіреді. Жеңілдетілген гір тастар, шыныаяқ астындағы магниттер, қайта бағдарламаланған таразылар – мұның бәрі өткеннің еншісінде дейді. Сатып алушы үшін күресте тура келетін мемлекеттік стандарттар мен нарық заңдарында таразыларды тексеру сізге адал болуға көмектеседі. Ал ренжіген, алданған адам ешқашан қайтып келмейді.
«Жоқ, мүмкін бір күні, бірақ қазір емес. Бізде бақылау таразылары бар, барлығы тексерілді. Қазір де оны тексере аласыз, проблема жоқ. Өйткені, тағы да қайталап айтамын, біз мемлекеттік стандарт бойынша барлық тексеруден өттік», – деп сендірді сатушы Жанар Мақатова.
Шенеуніктер бәрі де адал еңбек ете бермейді деп есептейді. Алдап ақша жиғандардың тәбетін тежеу үшін олар сауда орындарында таразыларды міндетті түрде тексеруді енгізді. 2021 жылдан бастап бұл шара ерікті түрде болды дейді.
«Салалық министрліктер тізімдерді бекітті, енді сауда және коммерциялық операциялар кезіндегі саудадағы массаны өлшеу мемлекеттік метрологиялық бақылаудың шеңберінен шығып қалды, демек, тексеру міндеттемесіне жатады. Сол себепті қажеттілік туындады. Тексеруді аккредиттелген тексеру зертханалары жүргізеді, бірақ тек мемлекеттік реестрде бар өлшем құралдары ғана тексеруге жататынын ескеру қажет», – деп түсіндірді Қазақстан Республикасының Сауда министрлігінің техникалық реттеу комитеті департаментінің басшысы Вадим Маршаков.
Сарапшылар салмақ дәлдігін миллиграмға дейін тексеруге болады деп сендіреді. Бұл ретте ең «ақылды» заманауи цифрлық таразылар да қателесуі мүмін. Ал қалыптасқан дәстүр бойынша жұмыс істейтін таразылар керісінше, өзін жақсы қырынан көрсетуі ықтимал.
Стандартты таразыларды көбінесе электронды таразылар ауыстырды. Атап айтқанда, олар бүгінде негізінен саудада қолданылады. Оның үстіне сандық құрылғылар салмақты дұрыс көрсетпей жатады. Бағдарлама өздігінен ауытқуы мүмкін немесе сатушы күш салу арқылы клиентті алдауға болады.
Сарапшылар тек бақылаушы таразылары бар жерде ғана сауда жасауға кеңес береді. Сарапшылар “ВНЦ”таразыларын ең сенімді деп санайды. Өткен ғасырдағы құрылғыға шамамен 40 жыл. Мұндай таразыларда сатып алушыны алдау мүмкін емес. Сатушылар енді жылына бір рет таразысын тексеруге міндетті. Нарықтағы қарапайым таразылар үшін жұмыс шамамен 4 мың теңге тұрады. Ал тәртіп бұзушыларға салынған айыппұлдар көлемі – 103 мыңнан 5,5 миллион теңгеге дейін жетеді.